خانه کشاورز

تکثیر در گیاهان

 

به طور کلی گیاهان به دو روش تکثیر میشوند : جنسی و غیر جنسی.در طریقه جنسی ، از بذر گیاه برای تکثیر آن استفاده میشود . چون بذر خود از تلاقی و ترکیب گامت نر و گامت ماده به دست می آید ، گیاهان حاصل از بذر هم به طور غالب شبیه پایه مادری نمیشوند. یعنی چنانچه تخمک از طریق دانه گرده یک گیاه دیگر لقاح شود ، بذر حاصل نیز چون از ترکیب صفات ژنتیکی دو والد استفاده میکند، ساختار ژنتیکی جدیدی خواهد داشت.

در تکثیر غیر جنسی از سایر اندامهای گیاه (به جز بذر) ؛ مانند ریشه ،ساقه ، برگ و حتی بافت یا یک سلول گیاه استفاده می شود. در این روش ها ، گیاهان به دست آمده از نظر ساختار ژنتیکی کاملا شبیه پایه مادری هستند . مجموعه گیاهانی را که به روش غیر جنسی یا رویشی از یک گیاه مادری حاصل میشوند ، همگروه یا کلون مینامند . در ضمن گیاهان با استفاده بذر ، به جز بعضی از گیاهان مانند مرکبات و انبه به روش غیر جنسی تکثیر میشوند ، که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

 

روشهای تکثیرجنسی در گیاهان

 

الف)مزایای روش تکثیر جنسی

استفاده از روش تکثیر جنسی ؛ یعنی بذر ، فوایدی هم دارد . عمده ترین مزایای این روش عبارت از:

1.      کم هزینه تر از روش تکثیر غیر جنسی

2.      انبار کردن و نگهداری بذر برای مدت طولانی امکان پذیر است ؛ ولی این کار برای سایر اندام های گیاه اغلب با مشکلاتی رو به رو است.

3.      چون بیماری های ویروسی از طریق بذر انتقال نمی یابند ، بنابراین ، در واقع یک نوع عمل ویروس زدایی در این روش صورت می گیرد . هر چند امروز مواردی از انتقال ویروس از طریق بذر در درختان سیب ، گلابی ، آلو ، هلو ، گیلاس و گردو گزارش شده است.

4.      پایه های بذری برای تولید ریشه برای پیوندک هایی که به سختی ریشه میکنند ، به کار میروند. این روش ، در تولید تجارتی اغلب درختان میوه و درختان خشکبار کاربرد دارد . پایه های بذری معمولی ترین منبع تجارتی اغلب درختان میوه و درختان خشکبار کاربرد دارد . پایه های بذری معمولی ترین منبع تجارتی پایه برای درختان بادام ، زرد آلو ، مرکبات ، هلو ، گردو ، پکان و مرکبات اند.

5.      در سطح وسیع و به سرعت قابل اجراست.

 

ب)معایب روش تکثیر جنسی

استفاده از بذر برای تکثیر گیاه ، معایبی دارد که در زیر به آنها اشاره می کنیم:

1.      همان طور که گفته شد ، بخشی از صفات گیاهان حاصل از کشت بذر ، در گیاهان دگر گشن یا هترزیگوت به پایه مادری و بخشی به پایه پدری گیاه شباهت دارد ، بنابراین در این روش تفرق صفات پیش می آید.

2.      در برخی از گیاهان که از طریق بذر زیاد میشوند ، مدت زمان لازم برای بالغ شدن و باردهی گیاه طولانی است. برای مثال ، زمان باردهی درخت گلابی حاصل از بذر ، معمولا حدود 8 سال پس از کشت بذر آن است.

3.      گاهی در این روش ، مرغوبیت میوه این درختان کمتر از پایه های مادری است.

4.      روش تکثیر جنسی برای بعضی از درختان میوه شدنی نیست ؛ مانند انگور بیدانه و پرتقال رقم واشنگتن ناول.

 

تکثیر غیر جنسی

با توجه به مزایای این روش ، برای اطمینان از کیفیت و صفات درختان به دست آمده ، اغلب از این روش برای تکثیر و تولید درختان استفاده می شود. در زیر ، مختصری درباره برخی از روش های مرسوم آن در تکثیر درختان میوه توضیح می دهیم . گفتنی است که در اینجا روشهایی در نظر هستند که به طور عملی در تکثیر درختان میوه کاربرد دارند و از توضیح سایر روشهایی که در رشته های دیگر باغبانی بویژه گلکاری استفاده میوشد ، صرفنظر میکنیم.

معایب و محاسن روش تکثیر غیر جنسی

با توجه به روشهای تکثیر جنسی ، میتوان گفت که معایب روش تکثیر غیر جنسی همان مواردی است که در محاسن روش تکثیر جنسی گفته شد و بالعکس.

 

انواع روشهای تکثیر غیر جنسی

1.      پیوند

2.      قلمه

3.      خوابانیدن شاخه

4.      استفاده از پاجوش

5.      ریز ازدیادی

6.      آپومیکسی

 

 

 


تنظیمات
مطالب مرتبط
قلمه زدن قلمه زدن
خوابانیدن شاخه خوابانیدن شاخه
کشت بافت گیاه کشت بافت گیاه
آپومیکسی آپومیکسی

یادداشت کاربران
  • user1462 []
    0 Like disLike 0
    خوب بود فقط کاشکی یکم بیشتر توضیح می دادید !!!!!
  • user1490 [Mehdi.mousavi1367(at)yahoo.com]
    0 Like disLike 0
    خیلی ممنون از توضیحات قابل فهمی که ارائه دادید منتظر مطالب دیگه هستم
  • user1498 []
    0 Like disLike 0
    کاش اسامی شونو هم میگفتین
درج یک یادداشت :
4 + 7 = ?

سبد خرید

ورود

ثبت نام
این برنامه را نصب کن !