خانه کشاورز

محیط ریشه

شرایط محیط رشد ریشه
شرایطی که ریشه در آن رشد می کند، به طور مستقیم بر چگونگی رشد آن در مراحل مختلف تاثیر میگذارد. بیشتر مواقع به دست نیامدن نتیجه مطلوب و شکست در تولید، به وضعیت و شرایط محیط رشد ریشه مربوط می شود. از جمله عوامل مرتبط با محیط ریشه، موارد زیر است. 
 
الف) بافت خاک
شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک از عواملی هستند که بر میزان حجم ریشه و نحوه رشد آن اثر می گذارند. برای مثال، رشد طولی ریشه توسط میزان تخلخل، به اندازه منافذ و بی ثباتی ذرات خاک محدود می شود. هر یک از این عوامل در مقاومت مکانیکی ریشه نقش دارند.
 
ب)میزان اکسیژن خاک
میزان نیاز ریشه به اکسیژن، در گونه های مختلف گیاهان متفاوت است. بسیاری از درختان میوه، بویژه آنها که از خانواده «رزاسه» هستند، به اکسیژن بیشتری نیاز دارند و با تراکم بیش از 10 درصد اکسیژن، بهتر عمل می کنند. رشد ریشه در کمتر از 3 درصد بسیار محدود می شود.
کمبود اکسیژن خاک ممکن است در اثر تهویه نامطلوب آن و در نتیجه ناکافی بودن خلل و فرج خاک برای تبادل گازی باشد. عمل تهویه در خاک هایی که فشرده هستند و بافت ریز دارند، ضعیف است.
 
ج) رطوبت خاک
رطوبت زیاد خاک بشدت موجب کاهش رشد ریشه و کمیود اکسیژن می گردد. میزان رطوبت مورد نیاز ریشه گونه های مختلف درختان میوه متفاوت است. برای مثال، درخت پکان رطوبت زیاد را بسیار خوب تحمل می کند و پس از آن به ترتیب درختان به، گلابی، سیب، و گیلاس هستند. زردآلو، هلو، بادام و زیتون به رطوبت زیاد خاک، بویژه در زمان رشد فعال درخت، حساس اند.
 
د) دمای خاک
ریشه درختان به دمای خاک حساسیت ویژه ای دارد. در واقع، ریشه حساس ترین قسمت از اندام گیاه نسبت به میزان دمای خاک است. دمای مطلوب برای رشد مناسب ریشه 25-20 درجه سانتی گراد است. در دمای بیش از 35 درجه، تشکیل ریشه های جدید در پایه های Malus و Prunus متوقف می گردد.
در شرایط دمای پایین، سبک بودن بافت و خشکی خاک، بوِیژه، در صورتی که زمین بدون پوشش عایق برف باشند، ریشه زودتر یخ می زند. اما گونه های مختلف درختان از این جهت تفاوت هایی با هم دارند. خسارت یخبندان بیشتر در ریشه های سطحی است؛ زیرا دماهای بحرانی به اعماق زمین نفوذ نمی کنند.
 
ه) فون و فلور خاک
انواع مختلفی از باکتریها، قارچها، حشرات، کرم های خاکی و نماتدها، در خاک زیست دارند. بعضی از آنها برای رشد ریشه مفید؛ و برخی دیگر مضرند. به دلیل اینکه ریشه ها موادی مانند آنزیم ها، ویتامین ها و اسیدهای آلی به بیرون ترشح می کنند، تعداد قارچ ها و باکتری ها در اطراف ریشه بیشتر است. این زیادی فلور در اطراف ریشه، موجب تغییر شرایط خاک می شود.
 
و) وضعیت مواد غذایی در خاک
ریشه از خاک تغذیه می کند؛ بنابراین، هرچه میزان مواد غذایی در خاک بیشتر باشد، به همان میزان رشد ریشه نیز بیشتر می شود. البته بعضی مواقع دلایلی مانند نامناسب بودن میزان اسیدیته خاک مانع جذب مواد غذایی موجود در خاک می گردد. برای نمونه کلروز آهن، که یک نوع کمبود است، در خاک های قلیایی بیشتر اتفاق می افتد.
 
ز) آللوپاتی
تراوش مواد شیمیایی توسط گیاهان، بر رشد ریشه تاثیر نامطلوبی دارد. واکاری درختان در باغ ها، گاهی با ترکیبات سمی که از ریشه های در حال پوسیدن تولید می شوند، رابطه دارد.
 
ح) صدمه به ریشه
صدمات ناشی از عملیات باغبانی، همچنین خسارت های ناشی از حشرات، قارچ های بیماریزا و نماتدها از جمله موارد صدمه به ریشه هستند.
 
 
برگرفته از کتاب ارقام و پایه های درختان میوه مناطق معتدله. نویسنده، حسین رادنیا-علی باباگل زاده

تنظیمات
مطالب مرتبط

یادداشت کاربران
درج یک یادداشت :
1 + 2 = ?

سبد خرید

ورود

ثبت نام
این برنامه را نصب کن !