خانه کشاورز

اهمیت کشت و تولید گیاهان دارویی

برای نشان دادن اهمیت کشت و تولید گیاهان دارویی، کافی است درباره چند جنبه مهم کشت و تولید این گیاهان از قبیل: نوع گیاهی که کشت می گردد، میزان تولید محصول زیرکشت و اهمیت اقتصادی آن (اهمیت صادراتی و نیازهای صنایع دارویی به آن)، اثر عوامل زیست محیطی (و به طور کلی مکان مناسب کشت) بر کیفیت و کمیت مواد موثره هر گونه گیاه و ...، توضیحات و مثالهایی ارائه شود.
نظر به اینکه با پیشرفتهای جدید علوم شیمی و داروسازی، مواد موثره لازم در معالجات پزشکی به صورت مصنوعات کارخانه ای عرضه می شوند، برخی فکر می کنند با عرضه مواد مصنوع مذکور، از اهمیت گیاهان دارویی کاسته شده و دیگر به کشت و تولید آنها نیازی نیست. ولی، آمار سالهای اخیر نشان می دهد که این تصور چندان صحیح نبوده و با وجود عرضه مصنوعی مشابه مواد موثره گیاهان دارویی به مردم، نه تنها از میزان کشت و تولید این گیاهان (لااقل در سطح کشوره ای اروپا) کاسته نشده، بلکه تولید و مصرف آنها افزایش نیز یافته است.
در حال حاضر، یک سوم داروهای مورد استفاده بشر را داروهای با منشا گیاهی تشکیل می دهند و این میزان مسلما رو به افزایش است. نگاهی گذرا به آمار ثبت شده، این موضوع را بیشتر روشن می کند:
بر اساس آمار سال 1994، فروش جهانی داروهای گیاهی بالغ بر 4/12 میلیارد دلار بوده است و در رابطه، اروپا با حجم فروش 5/6 میلیارد دلار مقام اول را دارا بوده و آسیای شرقی با 3/2 میلیارد دلار، ژاپن با 1/2 میلیارد دلار و آمریکای شمالی با 5/1 میلیارد دلار بیشترین سهم را داشته و پس از آلمان، فرانسه با حجم 6/1 میلیارد دلار و ایتالیا با حجم 600 میلیون دلار در رده های بعدی قرار دارند.
در حال حاضر، تولید و مصرف گیاهان دارویی در کشورهای صنعتی و توسعه یافته رو به افزایش است. محاسبه دقیق مقدار مصرف سالیانه گیاهان دارویی در جهان مشکل است. زیرا، از گیاهان دارویی به شکلهای ناشناخته متفاوتی استفاده می شود (به شکل تازه، خشک، دم کردنی یا استفاده شده در صنایع داروسازی) و اطلاعات محلی جامعی نیز در این مورد وجود ندارد. ولی به عنوان یک مثال موردی، می توان گفت که میزان واردات گیاهان دارویی (که شامل گیاهان معطر نمی شود) به چند کشور خریدار این گیاهان، از 355 میلیون دلار در سال 1976 به 551 میلیون دلار در سال 1980 افزایش یافته است، که این خود نشان از رویکرد روز افزون به گیاهان مذکور است. از جمله این کشورهای خریدار، کشور آلمان بوده است که در سال 1980، 6/44 میلیون دلار گیاه دارویی خریداری کرده و در این رابطه واردات ژاپن از 21000 تن در سال 1976 به 22640 تن در سال 1980 افزایش یافته است.
این در حالی است که در ژاپن بین سالهای 1974 تا 1989، فروش داروهای گیاهی 15 برابر افرایش داشته است. فروش بقیه محصولات دارویی سه برابر افزایش داشته است. در سال 1990، حدود 700000 تن مواد گیاهی توسط پزشکان چینی به صورت نسخه های سنتی مورد مصرف بیماران قرار گرفته است. حدود 40% داروهای موجود در داروخانه های چین را داروهای گیاهی تشکیل می دهند و طی پنج سال گذشته فروش داروهای سنتی در چین 113% افزایش داشته است، در چین هر ساله 460000 تن مواد گیاهی، مورد نیاز کارخانه های تولید کننده داروهای گیاهی می باشد.
در سال 1993، در انگلستان خرید داروهای با منشا گیاهی 57درصد افزایش داشته است و انگلستان یکی از سریع الرشدترین بازار تولیدات گیاهان دارویی بوده است. در آمریکا سالانه در حدود 125 میلیون نسخه نوشته شده حاوی داروهایی است که از گیاهان تهیه می شوند. از هر سه شهروند آمریکایی بالغ بر یک نفر از داروهای گیاهی استفاده می کند.
بر اساس گزارش بانک جهانی، در سال 1996،حجم تجارت گیاهان دارویی تا سال 2050، بالغ بر 5 تریلیون دلار خواهد بود.
از مجارستان مقادیر زیادی گیاه دارویی (20000 تن تا 30000 تن) به سایر کشورهای اروپایی صادر گردیده است. کشور مجارستان سالانه 45 تا 50 تن اسانس حاصل از گیاهان معطر را نیز به سایر کشورهای غربی صادر می کند.
در بسیاری دیگر از کشورها، نتایج به دست آمده شبیه آمریکاست. مثلا در روسیه، تقریبا از هر سه دارو یکی منشا گیاهی دارد.
میزان تولید گیاهان دارویی در ایران در سال 1380 معادل 5/34084 تن بوده است که در سطح زیر کشت معادل 7/81749 هکتار به دست آمده است. بیشترین مقدار تولید گیاهان دارویی مربوط به استان خراسان با تولیدی برابر 8/10028 تن بوده که 4/29 درصد از تولید کل کشور را در برداشته است.
پس از خراسان، به ترتیب استانهای، کرمان، همدان، گلستان، سمنان ومازندران در رده های بعدی قرار دارند.
 
برگرفته از کتاب گیاهان دارویی دکتر رضا امید بیگی
انتشارات آستان قدس رضوی

تنظیمات
مطالب مرتبط

یادداشت کاربران
  • user1502 [softpand(at)ymail.com]
    0 Like disLike 0
    سلام و خسته نباشید یک مقاله کامل این موضوع رو داریم تهیه بکنم؟ شامل نتایج و ... تشکر
درج یک یادداشت :
5 + 7 = ?

سبد خرید

ورود

ثبت نام
این برنامه را نصب کن !